Τα παιδιά του Μάη ξανάρχονται. Είκοσι χρόνια πέρασαν, και πολλοί από μας, είτε λόγω βλακείας, είτε λόγω ύβρεως, είτε λόγω γκαντεμιάς, πέθαναν ή αφέθηκαν κοιμώμενοι στη γη των λωτοφάγων. Επιπόλαιοι αριβίστες έκαναν κατάληψη στα ανάκτορα, λεηλατώντας και σπαταλώντας τον θησαυρό που με ευγενές ήθος διαφύλαξαν τόσες και τόσες γενεές. Ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Σεξ, ερωτισμός και αγάπη είναι ενωμένα, αν και διαφορετικά. Μετά βίας μπορούν να υπάρξουν ανεξάρτητα το ένα απ’ το άλλο, όμως, ακόμα κι έτσι, η ύπαρξή τους εξαντλείται σ’ έναν διαρκή πόλεμο ανάμεσά τους για την ανεξαρτησία τους. Είτε διαδοχικά είτε ταυτόχρονα, τα μεταξύ τους σύνορα μεταβάλλονται με άγριους ρυθμούς από τα πεδία μαχών για την υπεράσπιση των γραμμών και από τις εισβολές.
Ο homo festivus βρίσκεται παντού και πουθενά. Πλέον, δεν έχει και πολύ μεγάλη σχέση με τα ανθρώπινα όντα των αρχαίων πολιτισμών. Kανείς δεν μπορεί να θεωρηθεί πιο πολύ από έναν άλλον homo festivus, διότι κανείς δεν είναι κάτι άλλο παρά homo festivus.
Από τους Σκαφτιάδες και τους Ισοπεδωτές του Αγγλικού Εμφυλίου Πολέμου, τους Μεξικανούς χωρικούς του 1911, τους Ισπανούς αναρχικούς για σχεδόν έναν αιώνα, τα τόσα και τόσα αντιαποικιοκρατικά κινήματα μέχρι τα μαζικά κινήματα στη σύγχρονη Βραζιλία, η επιθυμία και γη και για αποκατάσταση της χαμένης γης είναι το βασικό μοτίβο των πιο ριζοσπαστικών, εξισωτικών, μαζικών κινημάτων. Δίχως τα θέλγητρα του μικροαστικού ονείρου, δεν θα είχαν ελπίδες για τίποτα.
Αυτή η μπαγιάτικη πολεμική, γεμάτη ηθική κατακραυγή και θεωρητική αερολογία, δείχνει άθελά της γιατί η Αριστερά δεν έχει κανένα μέλλον. Καθώς είναι ανίκανη να εξηγήσει την επιμονή στη θρησκεία, στις οικογενειακές αξίες και στην ηθική της προσωπικής ευθύνης πλην της καταγγελίας τους ως εκφράσεις ψεύδους συνείδησης –ως προϊόντα πλύσης εγκεφάλου ή ως ανορθολογικές προσκολλήσεις σε «απλές και εύκολες απαντήσεις» κατόπιν «δυο δεκαετιών κοινωνικού ξεσηκωμού»–, η Αριστερά απέμεινε χωρίς υποστηρικτές.
Για να μην τα πολυλογούμε, ο homo sapiens εμφανίστηκε πάνω-κάτω πριν από 200.000 χρόνια. Τα κράτη «επινοήθηκαν» μόλις πέντε χιλιάδες χρόνια πριν, και μέχρι πριν περίπου καμιά χιλιετία η πλειοψηφία της ανθρωπότητας ζούσε έξω απ’ αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε κράτος. Όσοι ζούσαν εντός εκείνων των κρατών ήταν μικροϊδιοκτήτες (γεωργοί, τεχνίτες, καταστηματάρχες, έμποροι).
Είναι καιρός να πούμε μια καλή κουβέντα για τους μικροαστούς. Σε αντίθεση με την εργατική τάξη και τους καπιταλιστές, οι οποίοι βρίθουν από εκπροσώπους, οι μικροαστοί σπάνια, έως καθόλου, μιλούν εξ ονόματός τους. Και ενώ οι καπιταλιστές μαζεύονται στους συνδέσμους βιομηχάνων και στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, και η εργατική τάξη συναθροίζεται στα συνέδρια των συνδικάτων, η μία και μοναδική φορά, απ’ όσο θυμάμαι, που η μικροαστική τάξη μαζεύτηκε εις το όνομά της ήταν το 1901 στο Πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο Μικροαστών στις Βρυξέλλες. Δεύτερο Συνέδριο δεν υπήρξε ποτέ.
O διανοητικός Oικουμενισμός αυτών των συγγραφέων είναι πρόδηλος στα άρθρα τους, τα οποία διανθίζονται με αναφορές στον George Orwell, τη μυστικίστρια συγγραφέα και αγωνίστρια Simone Weil, τον αναρχικό του 19ου αιώνα Pierre-Joseph Proudhon, τον Martin Heidegger και την Hannah Arendt, τον νεαρό Marx, τον πρώην μαρξιστή και ρωμαιοκαθολικό φιλόσοφο Alasdair Macintyre, και ιδιαίτερα τον, αριστεριστή στις πολιτικές του απόψεις και συντηρητικό σε ζητήματα κουλτούρας, Αμερικανό ιστορικό Christopher Lasch, των οποίων τα τσιτάτα –«το ξερίζωμα ξεριζώνει τα πάντα εκτός από την ανάγκη για ρίζες»– επαναλαμβάνονται σαν προσευχές μάντρα.
O τίτλος αυτού του κειμένου μπορεί να φαντάζει παράδοξος. Ο όρος κληρονομιά υποδηλώνει κάτι το συντηρητικό, αν όχι κάτι το εντελώς αντιδραστικό. Η επανάσταση, από την άλλη πλευρά, είναι ένας όρος που έχει εκπορνευτεί από τη σύγχρονη βιομηχανία της διαφήμισης: κάθε τόσο, γίνεται μια επανάσταση στις ηλεκτρικές σκούπες ή στα χαρτιά υγείας. Στην καθομιλουμένη, ωστόσο, από το 1789, όταν ο Ροσφουκώ-Λιανκούρ θα τη χρησιμοποιούσε για πρώτη φορά στη μοντέρνα της εκδοχή, μέχρι και το 1950 περίπου, σήμαινε μια ριζική αλλαγή, μια ανατροπή της υπάρχουσας θεσμισμένης τάξης πραγμάτων. Ο τίτλος μου, λοιπόν, χρήζει κάποιας επεξήγησης.
Οι τεχνολογίες της δικτυακής πληροφόρησης έχουν γίνει ένα μέσο εκ του οποίου οι άνθρωποι έχουν υποταχθεί στην ανταγωνιστική ένταση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Συμμετέχοντας με ενθουσιασμό στα μέσα προσωπικής και κοινωνικής δικτύωσης –Έχω ευρυζωνική σύνδεση στο σπίτι μου! Το νέο μου tablet μού επιτρέπει να εργάζομαι απ’ οπουδήποτε! Με το smartphone μου, μπορώ να ξέρω τι παίζει όλη την ώρα!– χτίζουμε την παγίδα που μας αιχμαλωτίζει, μια παγίδα που εκτείνεται πέρα από την παγκόσμια χρήση των κινητών τηλεφώνων και τη συμμετοχή σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να συμπεριλάβει την παραγωγή αυτών των τηλεφώνων και του αναγκαίου τεχνικού εξοπλισμού ώστε να λειτουργήσουν.